Thơ Quang Dũng.

Nếu hỏi tôi thi nhân Việt Nam nào mà bạn yêu thích nhất trong vòng 100 năm ở Việt Nam. Tôi sẵn sàng chọn thi sĩ Quang Dũng. Chứ không phải ông Hồ Chí Minh với bài Nguyên Tiêu đứng đầu trong tuyển tập 100 bài thơ hay nhất thế kỷ do một lũ vô đạo bày ra. Gọi là lũ vô đạo thì hơi quá, bởi những kẻ tuyển chọn ấy dường như sau phản ứng của dư luận, đã biết xấu hổ đôi chút.

Quang Dũng làm thơ không nhiều như Tố Hữu, Huy Cận, Xuân Diệu hay Hàn Mặc Tử. Bởi những dòng thơ của Hữu Loan, Trần Dần, Phùng Quán, Hoàng Cầm là những dòng thơ viết bằng nỗi đau thực sự, nỗi đau thấm trong sâu thẳm cõi lòng day dứt thôi thúc thoát lên thành thơ. Nỗi đau ấy thiêng liêng và cao cả, nó nước mắt của cả một dân tộc chứ không phải nước mắt của bọn khóc thuê cầu sựu nghiệp, hay nước mắt của bọn ẻo lả, bi luỵ ái tình. Thơ của Quang Dũng kiêu hãnh trong cái buồn mênh mang. Như hình hình ảnh bi hùng trong chiến trận, có mất mát, có đau thương, có cả lòng quả cảm chịu đựng hy sinh. Dù thời gian đi đã lâu. Nhưng trong phút nào đó đọc lại thơ Quang Dũng. Xứng đáng là những bài thơ sống mãi với thời gian.

Mắt người Sơn Tây

Em ở thành Sơn chạy giặc về Tôi từ chinh chiến cũng ra đi Cách biệt bao ngày quê Bất Bạt Chiều xanh không thấy bóng Ba Vì Vầng trán em mang trời quê hương Mắt em dìu dịu buồn Tây phương Tôi nhớ xứ Đoài mây trắng lắm Em đã bao ngày em nhớ thương? Mẹ tôi, em có gặp đâu không Bao xác già nua ngập cánh đồng Tôi nhớ một thằng con bé nhỏ Bao nhiêu rồi xác trẻ trôi sông! Từ độ thu về hoang bóng giặc Điêu tàn ôi lại nối điêu tàn! Đất đá ong khô nhiều suối lệ Em đã bao ngày lệ chứa chan? Đôi mắt người Sơn Tây U ẩn chiều lưu lạc Buồn viễn xứ khôn khuây Tôi gửi niềm nhớ thương Em mang giùm tôi nhé Ngày trở lại quê hương Khúc hoàn ca rớm lệ Bao giờ trở lại làng Bương Cấn Về núi Sài Sơn ngó lúa vàng Sông Đáy chậm nguồn qua Phủ Quốc Sáo diều khuya khoắt thổi đêm trăng Bao giờ tôi gặp em lần nữa Chắc đã thanh bình rộn tiếng ca Đã hết sắc mùa chinh chiến cũ Còn có bao giờ em nhớ ta? 1949

Đôi Bờ

Thương nhớ ơ hờ , thương nhớ ai ?
Sông xa từng lớp lơp mưa dài
Mắt kia em có sầu cô quạnh
Khi chớm heo về một sớm mai

Rét mướt mùa sau chừng sắp ngự
Bên này em có nhớ bên kia
Giăng giăng mưa bụi qua phòng tuyến
Quạnh vắng chiều sông lạnh bến tề

Khói thuốc xanh dòng khơi lối xưa
Ðêm đêm sông Ðáy lạnh đôi bờ
Thoáng hiện em về trong đáy cốc
Nói cười như chuyện một đêm mơ

Xa quá rồi em người mỗi ngả
Bên này đất nước nhớ thương nhau
Em đi áo mỏng buông hờn tủi
Dòng lệ thơ ngây có dạt dào ?

Tây tiến

Sông Mã xa rồi Tây tiến ơi! Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi Mường Lát hoa về trong đêm hơi Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm Heo hút cồn mây súng ngửi trời Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi Anh bạn dãi dầu không bước nữa Gục lên súng mũ bỏ quên đời! Chiều chiều oai linh thác gầm thét Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người Nhớ ôi Tây tiến cơm lên khói Mai Châu mùa em thơm nếp xôi Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa Kìa em xiêm áo tự bao giờ Khèn lên man điệu nàng e ấp Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ Người đi Châu Mộc chiều sương ấy Có thấy hồn lau nẻo bến bờ Có nhớ dáng người trên độc mộc Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa Tây tiến đoàn quân không mọc tóc Quân xanh màu lá dữ oai hùm Mắt trừng gửi mộng qua biên giới Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm Rải rác biên cương mồ viễn xứ Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh Áo bào thay chiếu anh về đất Sông Mã gầm lên khúc độc hành Tây tiến người đi không hẹn ước Đường lên thăm thẳm một chia phôi Ai lên Tây tiến mùa xuân ấy Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi. Phù Lưu Chanh -- 1948