xuân thu chiến quốc

Thời xuân thu, nước Việt năm thứ 62 hiệu là Cộng, đời vua Minh Triết thứ 2, tể tướng nước Việt là Tấn Đảm.

Tể tướng Tấn Đảm lên ngôi được vài tháng thì xảy ra lạm phát, giá thóc cao vọt, thịt thà tăng gấp mấy lần. Dân tình phải độn khoai sắn vào gạo mà ăn qua bữa, có nhà khá giả quen ăn thịt, giờ không đủ tiền mua phải mua thịt chuột đồng ngoài ruộng mà ăn cho đỡ thèm. Khắp nơi dân chúng ca thán khủng khiếp. Tấn Đảm họp triều đình, nói với các quan

- Nay lạm phát gia tăng không thể kìm hãm, các quan có cách nào để ngăn chặn không, chứ ngoài kia dân chúng kêu la quá, e rằng các thế lực thù địch nhân cơ hội này mà kích động, gây chia rẽ triều đình với nhân dân

Thượng thư bộ Thương đứng dậy nói

- Lạm phát gia tăng do nguyên nhân triều đình vay tiền của dân, đầu tư vào những nơi không hiệu quả. Lại bị tham nhũng thất thoát lớn. Không có tiền trả phải đúc thêm tiền trả cho dân, bởi vậy mới lạm phát

Thượng thư bộ binh cắt ngang

- Ngài định đổ lỗi cho ai, không hiệu quả, tham nhũng không phải do chúng ta gây ra thì chắc do bọn thế lực thù địch nó tham nhũng chắc.

Tấn Đảm thấy hai quan căng thẳng vội can

- Thôi, chúng ta ăn không kín kẽ, để bung bét ra. Bây giờ bảo các ông bỏ gia sản ăn được từ ngân khố ra để bù thì chả ai làm, đến tôi cũng vậy. Nuốt vào nhả ra xót lắm. Bàn cách nào khác đi, xem bọn Thiên Hoàng nó có cho mượn tạm vài chục triệu lạng để qua cơn này.

Quan giữ ngân khố nói

- Vay thế thì triều này không trả, triều sau phải trả, lãi suất cao. Sợ đời sau tiếp quyền họ oán chúng ta, quật mồ mả lên thì con cháu khó mà sống được.

Quan bộ lễ nói

- Ông nói mới biết 1 mà chưa biết 2. Nếu đời này chúng ta để mất triều đình vì vài chục triệu lượng đó, thì đời sau há còn giữ được quyền lực sao? Đời sau có cầm quyền cũng sẽ thông cảm cho chúng ta. Chúng ta giữ được quyền lực để họ tiếp tục là may mắn cho họ rồi. Nhìn xem, cái đời trước chúng ta bế quan,toả cảng, cấm chợ ngăn sông, đình chỉ sản xuất. Vay lãi của bọn Bạch Dương mà ăn. Để lại chúng ta món nợ chồng chất. Vậy chúng ta dám oán họ sao, không có họ thì sao chúng ta ngồi ở vị trí ngày này mà hưởng lộc.

Quan coi sóc ngoại giao tâu

- Bọn Thiên Hoàng giờ chặt chẽ lắm, đợt rồi hạ quan có ngỏ ý vay thêm. Nhưng chúng bảo từ từ để làm xong đường sá đã, xem thế nào mới cho vay tiếp. Mà đường sá chúng ta làm thì ẩu quá. Tại cái bộ giao thông làm ăn tắc trách, để ầm ĩ vụ quan lại bớt xét, lấy cọc tre thay sắt để lấy tiền đánh bạc

Quan giao thông vận tải bước ra mặt đỏ như gấc, gay gắt nói

- Chỉ tại các ông phanh phui, vạch áo cho người xem lưng. Tôi hỏi các ông ở đây ông nào không tham nhũng, bớt xén. Thế mà lôi quan lại dưới quyền tôi ra xử, chó gầy giơ mặt chủ thôi.

Tấn Đảm can

- Thôi, vụ đấy chẳng qua là tai nạn, cũng dập được tai tiếng đôi ba phần rồi. Bây giờ nước đến chân. Các ngài bàn chuyện cũ làm gì.

Quan thông tấn ngồi im từ nãy, giờ mới bước ra ung dung hỏi

- Thế các ông không biết rằng, cái quan trọng không phải là có tiền để chặn lạm phát. Mà quan trọng là phải để dân không nghĩ đến lạm phát nữa.

- Hay, cáo kiến

Các quan đồng thanh hưởng ứng quan thông tấn. Ngài quả là bậc tài trí.

Tấn Đảm vời quan thông tấn lên trên để bày tỏ ý kiến cho quần thần nghe. Quang thông tấn rành rọt nói từng lời

- Kế này trong 36 kế, gọi là rút củi đáy nồi. Bây giờ chúng ta chỉ cần làm cho dân chúng bận tâm sang chuyện khác. Bấy lâu chúng ta vẫn bàn cái chuyện đi ngựa phải đội mũ. Nay thi hành triệt để chuyện này, dân bước ra ngoài đường là phải đội mũ. Tiếng là đảm bảo tính mạng cho dân khi tham gia giao thông, nhưng chúng ta được cái lợi là bán được nhiều mũ. Các ông bảo con cháu đầu tư sản xuất mũ đi ngựa là vừa. Dân chúng tha hồ kêu ca, nhưng kêu ca chuyện đội mũ không nguy hiểm bằng chuyện giá cả leo thang. Phần các ông có bị phiền hà gì đâu, các ông đi bằng xe tứ mã. Có cưỡi ngựa đâu mà lo

Các quan vỗ tay rào rào. Tấn Đảm đứng lên nói

- Hội nghị đã thành công tốt đẹp.