Giải Nobel năm 1970

Hàn Lâm khoa học Thuỵ Điển khi trao giải Nobel văn học năm 1970 cho Alekxandr Solzhenitsyn ( A.S) nhấn mạnh rằng. Giải thưởng được trao tặng cho A.S vì toàn bộ tác phẩm của ông và sự im lặng không kém phần hùng biện của một nhà văn.

AS sinh năm 1918. Tháng 1 năm 1945 Đại uý A.S được tướng Travkine, sư đoàn trưởng của ông gọi về Bộ tư lệnh, với vẻ bất đắc dĩ yêu cầu A.S cởi súng lục tuỳ thân. Khi A.S vừa cởi súng đặt lên bàn thì hai cán bộ an ninh mật vù xô tới khoá tay , lột cấp hiệu cùng những huân huy chương treo trên ngực. A.S bị bắt vì trong một lá thư ông gửi về cho người bạn từ chiến trường. thư ông có nói đến những quyết định thiếu chính xác của lãnh tụ Xtalin. Ông không ngờ những lá thư gửi về từ chiến trường lại bị bóc để đọc lén. Đây là chỉ thị của Xtalin ,người mà nhân dân Việt Nam đã khóc nức nở qua lời đại diện của thi hào Tố Hữu khi Xtalin mất.

Thương chồng, thương vợ, thương cha
Thương con thương một. Thương ông thương mười

Từng đấy người thân không bằng nổi ông Xtalin. Qua đó mới biết ông Xtalin vĩ đại thế nào với nhân dân Việt Nam. Và chính bởi Xtalin là người vĩ đại lên ông ta có những hành động cũng vĩ đại khác người là biến một sĩ quan yêu nước thành kẻ phản quốc, để sau này người sĩ quan đó thành một nhà văn lớn của thế giới qua nhiều tác phẩm để đời.

Khi A.S bị mật vụ còng tay đưa đi. Tướng Travkine đi tới đưa bàn tay xiết chặt đôi tay đang trong còng của A.S. Đây là hành động mà sau này A.S đánh giá là dũng cảm , hào hùng nhất trong các tướng lãnh mà ông từng biết. A.S không bị kết án, vì chế độ của Xtalin không cần mất thời giờ, thủ tục để đưa một con người vào tù. Tại sao phải phiền phức thế khi chỉ cần cho lính đến xích tay và tống vào nhà tù là xong. Những năm đầu trong quãng đời 8 năm đầy ải ở nhà tù Lubyanska, an ninh mật vụ Nga thẳng thừng từ chối với người thân của AS là họ bắt giam ông. Gia đình ông đột nhiên mất tích tin tức về ông, đến nỗi vợ ông đành đi lấy chồng khác.

Khi Tố Hữu một thần tượng văn chương lừng lẫy của Việt Nam cất tiếng khóc than linh hồn của vị lãnh tụ kiệt xuất Xtalin, lúc đó Alekxandr Solzhenitsyn mới được ra tù.

Một Ngày Của I Van, Tầng Đầu Địa Ngục, Quần Đảo Gu Lắc, Trại Ung Thư... những tác phẩm phục hồi lại một quá khứ đầy tàn nhẫn của một thể chế ô nhục, bạo tàn. Không phải khiến cho cuộc đời thêm phẩn đen tối, ảm đạm mà nó xoa dịu cho hàng triệu thân phận bị đày đoạ, những tác phẩm đã nói lên những gì hàng triệu người đau khổ đã chịu đựng. Cách nói ra này khiến họ cảm thấy được an ủi, thấy cuộc đời còn có lẽ công bằng.

Sau này AS còn bị nhiều đòn thâm hiểm của bộ máy an ninh Xô Viết, nhưng bài báo nửa kín, nửa hở có ý làm cho mọi người hiểu lầm ông làmột tên bất lương, phần tử lưu manh, phản quốc. Các tác phẩm của ông bị ngầm không cho in. Không có nhuận bút vì tác phẩm không được in, nhà văn sống nhờ vào vợ. Rồi đột ngột vợ ông bị nghỉ việc. Phút hy vọng loé sáng duy nhất trong đời A.S là khi Khơ Rút Xốp lên ngôi, nhằm hạ bệ hình ảnh thần tượng hoá lãnh tụ đã cho in một số tác phẩm của ông. Nhưng rồi thời gian sau AS lại trở về với vị trí khốn khó vì bản chất của chế độ không hề thay đổi. Một số tác phẩm của A.S được lưu truyền qua tay và xuất bản ở nước ngoài.

Nước Nga Xô Viết tìm mọi cách ngăn cản không cho A.S sang Thuỵ Điển để nhận giải Nobel. Họ mỉa mai rằng giải Nobel này phương Tây trao cho ông nhằm mục đích chính trị. Vì những tác phẩm của AS lên án sự bất cppng, phi lý,, độc ác đến ghê người của chế độ Xô Viết. Viện Hàn Lâm Thuỵ Điển đã đề nghị cho AS đến toà đại sứ Thuỵ Điển ở Mạc Tự Khoa để nhận giải cũng không được Nga Xô chấp nhận, họ muốn đưa giải cho họ để họ trao cho người được giải nhưng những người ở Viện Hàn Lâm Thuỵ Điển đã không đồng ý vì trái với quy tắc.

AS chỉ viết những đề tài về nhà tù mà ông đã sống, nếu như ông viết về những ngày sau này có lẽ cũng có nhiều cái để viết.

Những tác phẩm của AS là lời lên án nghiêm khắc đến một chế độ phi nhân tính tồn tại trong thế kỷ 20. Những tư tưởng của ông không bao giờ cũ, nó luôn nhắc thế giới về một thảm hoạ mà chính con người đã gây ra với con người. Toát lên trong tác phẩm của AS là niềm tin sự công bằng, bác ái sẽ chiến thắng mọi thủ đoạn hà khắc, tàn độc và mãi mãi chỉ có tình người là được công nhận trường tồn với lịch sử
Có tư tưởng nào nhân văn hơn thế